Polska kolej stoi na progu znaczących zmian i otwiera wiele możliwości inwestycyjnych

Poprzedni 2023 rok był dla polskiej kolei rekordowy. Łącznie z kolei skorzystało 374,4 mln pasażerów, czyli ponad 30 mln więcej niż w 2022 r. i był to najlepszy wynik od 2000 roku. Trend rosnących potoków pasażerskich pokazuje, że kolej sukcesywnie odbudowuje swoją konkurencyjność względem transportu samochodowego. Natomiast w transporcie towarowym zanotowano spadki w porównaniu do poprzedniego okresu: w masie przewiezionych towarów (-6.8%) oraz wykonanej pracy przewozowej (-1.4%). 

Zarówno przewozy pasażerskie, jak i towarowe charakteryzują się wysokim potencjałem rozwoju. W przewozach osobowych świadczy o tym chociażby wskaźnik wykorzystania kolei: w Polsce statystyczny mieszkaniec podróżuje 9 razy w roku, podczas gdy Niemiec blisko 30, a Szwajcar ponad 40. Podróż koleją jest ekonomiczna i niskoemisyjna, jest kilkukrotnie tańsza niż podróż autem i generuje najmniejszy ślad węglowy wśród różnych form transportu, emitując jedynie 4.6% całego dwutlenku węgla produkowanego przez transport (na drogowy przypada aż 72%).

Kluczową rolę w rozwoju kolei w Polsce odegrały fundusze unijne. Łączne nakłady na infrastrukturę kolejową w latach 2004 – 2023, włączając środki krajowe, wyniosły prawie 116 mld zł. i objęły przebudowę i modernizację ok. 17 tyś. kilometrów torów (wg PKP PLK).

Potrzeby inwestycyjne pozostają jednak ogromne. Rozbudowa, modernizacja i digitalizacja infrastruktury kolejowej jest niezbędna do realizacji docelowej i nowocześnie zarządzanej siatki połączeń (kolei dużych prędkości, kolei regionalnych oraz przewozów towarowych). Nie mniej istotne są plany inwestycyjne organizatorów i przewoźników, m.in. w nowy tabor i modernizację zapleczy technicznych pojazdów, wzmacniające ich konkurencyjność na liberalizującym się rynku przewozów pasażerskich.

Wreszcie zostało też uwolnione finansowanie unijne, Komisja Europejska w lutym tego roku ogłosiła ostatecznie odblokowanie Krajowego Planu Odbudowy oraz funduszy unijnych z perspektywy 2021 – 2027. To ostatnia szansa dla Polski na wykorzystanie tak dużych środków, gdyż w kolejnej stanie się ona prawdopodobnie płatnikiem netto do unijnej kasy.

Całkowite nakłady na infrastrukturę kolejową zaplanowane na lata 2024-2030 w ramach publicznych i unijnych programów inwestycyjnych wynoszą blisko 250 mld. zł. (wliczając komponent kolejowy CPK). Absorpcja tak ogromnych środków to nie lada wyzwanie dla branży budownictwa kolejowego i jej mocy przerobowych. Jednocześnie to niepowtarzalna szansa dla nowych zagranicznych inwestorów rozważających wejście na polski rynek kolejowy. 

Artur Martyniuk

Prezes Zarządu POLREGIO S.A. w latach 2020 – 2023

Tomasz Małecki

Pełnomocnik Zarządu POLREGIO S.A. w latach 2021-2023

Artykuł został przygotowany w ramach cyklu promującego inwestycje w Polsce, po dodatkowe informacje zapraszamy na stronę: https://inwestycjezagraniczne.com/