Raport KPMG w Polsce pt. „Polski system podatkowy wg uczestników VI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG”
Jak wynika z najnowszego badania KPMG, przeprowadzonego wśród 178 dyrektorów finansowych, głównych księgowych i szefów działów podatkowych uczestniczących w VI Kongresie Podatków i Rachunkowości, średnia ocena polskiego systemu podatkowego wynosi 2,3 w pięciostopniowej skali. Trzy czwarte respondentów uznała stabilność przepisów podatkowych za jego najsłabszy element. Z punktu widzenia działalności firm, najbardziej problematyczne są kwestie związane z cenami transferowymi oraz raportowaniem w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK), a najmniej znane są zagadnienia dotyczące Base Erosion and Profit Shifting (BEPS). Aż 68% badanych twierdzi, że raportowanie w formacie JPK podniesie koszty funkcjonowania spółki, natomiast 65% uważa, że są przygotowani do zmian w organizacji aparatu skarbowego. Jedynie 39% respondentów jest zdania, że zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika wzmocni pozycję podatnika.
System podatkowy w Polsce nadal na mierną z plusem
Średnia ocena polskiego systemu podatkowego nieznacznie pogorszyła się w stosunku do roku ubiegłego i wynosi 2,3 (w pięciostopniowej skali). Wynik ten jest średnią ocen poszczególnych elementów systemu, spośród których najniżej oceniona została stabilność przepisów podatkowych. Jedyną kategorią, której respondenci wystawili wyższą notę, niż w poprzednim roku, jest nastawienie urzędników administracji podatkowej – jednocześnie jest to kategoria najlepiej oceniania na tle pozostałych.
W porównaniu do ubiegłego roku ocena polskiego systemu podatkowego wg uczestników Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG uległa obniżeniu, głównie w kategoriach dotyczących stabilności przepisów i wcześniejszego informowania o zmianach. Biorąc pod uwagę, że badanie przeprowadzone zostało w drugiej połowie stycznia br., można przypuszczać, że gdyby analogiczne badanie zostało przeprowadzone dziś, to jego wyniki byłyby jeszcze bardziej krytyczne, głównie za sprawą zamieszania wokół ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej – mówi Rafał Ciołek, doradca podatkowy i partner w zespole międzynarodowego prawa podatkowego w KPMG w Polsce – i dodaje – Dyrektorzy finansowi, główni księgowi i szefowie działów podatkowych wyrażają duże obawy związane z nadchodzącą nową erą zautomatyzowanych kontroli podatkowych, wygenerowaniem danych we właściwym formacie, a także weryfikacją, czy dane te nie ujawniają większych nieprawidłowości. Będzie to niewątpliwie należeć do największych wyzwań w bieżącym roku, a być może nawet w perspektywie kilku kolejnych lat. Przedsiębiorcy powinni zatem wykazać proaktywne podejście do zmian. Analizy danych tego typu to nowa norma, od której nie ma już odwrotu. Organom podatkowym natomiast przemyślane wykorzystanie danych umożliwi porównania na wielu płaszczyznach i przeniesie dyskusje podatkowe na zupełnie inny, o wiele bardziej wymagający poziom.
Najbardziej problematyczną zmianą raportowanie w formacie JPK
Raportowanie w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego zostało ocenione przez respondentów jako najbardziej problematyczny element zmian podatkowych (średnia ocena 5,0 w skali od 1 do 7). Bezpośrednio za nim plasują się nowe zasady dotyczące dokumentacji cen transferowych (4,9) oraz BEPS (4,3). Jako najmniej problematyczne postrzegane są zmiany w organizacji aparatu skarbowego – tzw. duży urząd skarbowy (2,8).
Przygotowanie Jednolitego Pliku Kontrolnego dla firm, w których dane przetwarzane są w wielu systemach będzie wymagało stworzenia specjalnego oprogramowania. Nawet u podatników posiadających jeden zintegrowany system ERP konieczne będą zmiany. Ponadto przekazanie wszystkich szczegółów transakcji i operacji księgowych u wielu podatników wywołuje obawy co do ich poufności. Oczekujemy też na wyjaśnienia ze strony Ministerstwa Finansów, gdyż bez nich wiele kwestii jest obecnie niejasnych i firmy nie mogą rozpocząć właściwych prac nad narzędziem informatycznym. A czasu do 1 lipca pozostało niewiele – mówi Andrzej Tajchert, partner w dziale usług doradczych w zespole doradztwa informatycznego w KPMG w Polsce.
Kwestie dotyczące cen transferowych największym wyzwaniem podatkowym
Z punktu widzenia uczestników VI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG najwięcej problemów sprawiają kwestie związane z cenami transferowymi – aż 78% respondentów uznało je za problematyczne lub bardzo problematyczne. Ponad połowa uczestników deklaruje, że liczba deklaracji i informacji do przygotowania oraz kontrole podatkowe wiążą się z problemami ich przedsiębiorstw. Zdecydowanie najmniej kłopotliwe są funkcje płatnika z tytułu PIT. Prawie co trzeci respondent nie zauważa żadnych problemów z tym związanych, a co drugi uznaje je za umiarkowanie problematyczne. Stosunkowo niewiele trudności sprawia przygotowanie zeznania rocznego CIT – zaledwie dla 8% respondentów ta kwestia jest bardzo problematyczna.
Wyniki badania pokazują, że zagadnienia dotyczące cen transferowych stanowią obecnie jedno z najważniejszych wyzwań podatkowych. Obawy podatników potęguje nacisk jaki władze skarbowe kładą w swoich komunikatach na sankcje za próby transferowania dochodów do bardziej przyjaznych systemów podatkowych. Zmienione przepisy na temat dokumentacji podatkowej zwiększają tylko te obawy. Nowa będzie bowiem znacznie bardziej skomplikowana i będzie wymagała więcej informacji niż obecnie – mówi Jacek Bajger, doradca podatkowy, partner i szef zespołu ds. cen transferowych w KPMG w Polsce– i dodaje – Ponadto następuje zmiana jakościowa – zgodnie z przepisami to podatnicy będą musieli z góry przygotowywać dowody w postaci odpowiednich analiz, że ceny jakie stosują w transakcjach ze swoimi podmiotami powiązanymi są rynkowe. Wielu z nich, mimo przekonania, że ceny są właściwe, nie dysponuje narzędziami, które pozwoliłyby to udowodnić. Stąd wysoka pozycja nowych zasad sporządzania dokumentacji na liście najbardziej problematycznych kwestii podatkowych. Na szczęście będą też pozytywne zmiany – wielu podatników będzie musiało dokumentować mniej transakcji, a mniejsi w ogóle nie będą musieli tego robić. Mimo to obecnie na pierwszy plan wysuwają się raczej obawy związane z niepewnością, czy uda się sprostać nowym obowiązkom.
60% wskazuje na niską znajomość zagadnień dotyczących BEPS
Znajomość Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) jest niewielka – aż 60% respondentów określa swój stopień zaznajomienia z tym zagadnieniem jako słaby lub bardzo słaby. Także w przypadku zmian w zasadach wspierania innowacyjności oraz raportowania w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego większość respondentów nisko ocenia swój poziom znajomości. Relatywnie największą wiedzę respondenci posiadają w kwestii zmian w organizacji aparatu skarbowego – 30% uważa, że jest dobrze lub bardzo dobrze zaznajomiona z tym zagadnieniem.
Niska świadomość zagadnień z zakresu BEPS może po części wynikać z uwarunkowań historycznych. Polska jest bowiem krajem wciąż importującym kapitał oraz inwestycje i nierzadko decyzje dotyczące strategii podatkowej grupy czy też modelu biznesowego podejmowane są za granicą, a następnie biernie akceptowane przez zarządy polskich spółek zależnych. Ten stan rzeczy musi się zmienić, gdyż BEPS – mimo że powstał wskutek unikania opodatkowania w skali globalnej i transferowania zysków do krajów o niskim opodatkowaniu – będzie odciskał piętno na przepisach krajowych i lokalnej praktyce stosowania prawa. Podatki stanowią bowiem dochody poszczególnych państw, a nie organizacji takich jak OECD. Mylne byłoby więc założenie, że skoro dana inicjatywa wypracowana jest na forum OECD, to nie będzie dotyczyć polskich podatników. W jeszcze większym stopniu niezbędna jest znajomość analogicznych inicjatyw podejmowanych w ramach Unii Europejskiej, jako że przyjmą one niebawem formę instrumentów prawnych w postaci dyrektyw – podsumowuje Rafał Ciołek, doradca podatkowy i partner w zespole międzynarodowego prawa podatkowego w KPMG w Polsce.
****
O RAPORCIE:
Raport pt. „Polski system podatkowy wg uczestników VI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG” zawiera wyniki badania dotyczącego systemu podatkowego w Polsce przeprowadzonego 19 stycznia 2016 r. wśród uczestników VI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG, tj. przedstawicieli kadry zarządzającej, dyrektorów finansowych, głównych księgowych oraz szefów sprawozdawczości finansowej i controllingu. Badanie miało na celu poznanie oceny polskiego systemu podatkowego z punktu widzenia kadry najwyższego szczebla przedsiębiorstw z różnych branż z całej Polski. Na pytania odpowiedziało 178 osób. Pełną wersję raportu w wersji elektronicznej można pobrać ze strony kpmg.pl.
***
O KONGRESIE:
Kongres Podatków i Rachunkowości KPMG to coroczne wydarzenie, którego pomysłodawcą i organizatorem od 2011 roku jest firma audytorsko-doradcza KPMG. Jest to największe tego typu przedsięwzięcie w Polsce, w którym biorą udział przedstawiciele kadry zarządzającej, w tym przede wszystkim dyrektorzy finansowi, główni księgowi, szefowie sprawozdawczości finansowej i controllingu z przedsiębiorstw ze wszystkich sektorów gospodarki. Więcej informacji o wydarzeniu na stronie kpmg.com/pl/kongresKPMG. Zagadnieniom poruszonym podczas Kongresu poświęcone zostało także styczniowe wydanie magazynu KPMG FORUM. Z poszczególnymi wystąpieniami ekspertów KPMG można zapoznać się rejestrując się na stronie webcasty.kpmg.pl.
****
O KPMG:
KPMG to międzynarodowa sieć firm świadczących usługi profesjonalne z zakresu audytu, doradztwa podatkowego i doradztwa gospodarczego. KPMG zatrudnia 174 000 pracowników w 155 krajach. Niezależne firmy członkowskie sieci KPMG są stowarzyszone z KPMG International Cooperative (“KPMG International”), podmiotem prawa szwajcarskiego. Każda z firm KPMG jest odrębnym podmiotem prawa. W Polsce KPMG działa od 1990 roku. Obecnie zatrudnia ponad 1 300 osób w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi. Więcej na stronie kpmg.pl.
****
Kontakt dla mediów:
Monika Muracka, e-mail: mmuracka@kpmg.pl, tel.: (22) 528 11 15 lub 734 160 177
Krzysztof Krzyżanowski, e-mail: kkrzyzanowski@kpmg.pl, tel.: (22) 528 11 14 lub 508 047 582